چه کسانی باید در مصرف پنیر احتیاط کنند...و چرا باید پنیر بخوریم؟. مواد غذائی را چه مدت وکجای یخچال فریزر نگهداری کنیم.
لبنیات یکی از گروه های اصلی هرم راهنمای غذایی است که شامل شیر، ماست، پنیر، دوغ، کشک و بستنی می شود. مصرف روزانه ی دو تا چهار واحد از این گروه برای همه ی افراد توصیه شده است. بهتر است در برنامه ی غذایی خود برای بدست آوردن همه ی مواد مورد نیاز بدن از گروه های غذایی متنوع استفاده کنید.
مجله
هفت روز زندگی: لبنیات یکی از گروه های اصلی هرم راهنمای غذایی است که
شامل شیر، ماست، پنیر، دوغ، کشک و بستنی می شود. مصرف روزانه ی دو تا چهار
واحد از این گروه برای همه ی افراد توصیه شده است. بهتر است در برنامه ی
غذایی خود برای بدست آوردن همه ی مواد مورد نیاز بدن از گروه های غذایی
متنوع استفاده کنید. بطور مثال برای تأمین کلسیم مورد نیاز خود فقط به مصرف
شیر اکتفا نکرده و سعی کنید از دو تا سه ماده غذایی در این گروه استفاده
کنید.
ارزش غذایی پنیر
پنیر
به عنوان جزیی از گروه لبنیات، منبع خوبی از پروتئین، کلسیم و فسفراست.
مصرف سی گرم پنیر (معادل یک قوطی کبریت) در حدود هشت گرم پروتئین و دویست
گرم کلسیم به بدن می رساند. در حالی که ۱۵۰ تا دویست گرم شیر(معادل یک
لیوان شیر) چنین میزان کلسیمی را به بدن می رساند.
مصرف پنیر در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز
مصرف
پنیر به افرادی که به دلایلی عدم تحمل به لاکتوز شیر دارند توصیه می شود.
این افراد به دنبال مصرف شیر، به دلیل کاهش تولید آنزیم های تجزیه کننده ی
قند شیر (لاکتوز) نمی توانند لاکتوز شیر را هضم کرده، دچار اسهال، نفخ،
دردهای شکمی و تهوع می شوند. اما از آنجا که میزان لاکتوز پنیر و ماست خیلی
کم است، مصرف این دو ماده ی غذایی به این افراد توصیه می شود.
پنیر و کیفیت خواب
پیش
از این عنوان شده بود که مصرف پیش از خواب باعث ایجاد کابوس های شبانه می
شود. اما با تحقیقات جدید انجام گرفته مشخص شده که مصرف پنیر پیش از خواب
به ایجاد خواب آرام در افراد کمک می کند.
چه نوع پنیری انتخاب کنیم؟
بهتر
است از میان انواع پنیر، پنیرهای کم چرب را انتخاب کنیم. انواع پرچرب،
منبع عمده ی اسیدهای چرب اشباع شده هستند که برای سلامتی مضرند. بنابراین
مصرف پنیرهای پرچرب و خامه یی به یک بار در هفته باید محدود شود. مصرف
پنیرهای باز و محلی به علت احتمال آلودگی های میکروبی توصیه نمی شود، چرا
که می تواند حامل میکروب های مسمومیت زای خطرناکی مثل سالمونلا، لیستریا،
بروسلا و … باشد که حصبه، مسمومیت ناشی از لیستریا و تب مالت ایجاد می کند.
میزان کلسیم و فسفر برای داشتن استخوان های سالم
برای
داشتن استخوان های سالم تنها مقدار کلسیم دریافتی مهم نیست، مقدار فسفر
نیز اهمیت دارد. در واقع نسبت کلسیم به فسفر دریافتی از برنامه ی غذایی است
که در رسوب کلسیم در استخوان ها مهم است. مصرف نوشابه های کولا که حاوی
مقدار زیادی فسفر است باعث بهم خوردن این تعادل شده و موجب افزایش خروج
کلسیم از استخوان ها می شود. مناسب ترین نسبت میان این دو ریز مغذی، مشابه
ترکیب شیر مادر یا استخوان های بدن است. یعنی به ازای هر هزار میلی گرم
کلسیم دریافتی ۴۴۰ میلی گرم فسفر باید دریافت شود. جالب است بدانید که چنین
نسبت مناسبی در مواد غذایی مثل شیر، پنیر و همچنین لیمو، پرتقال، کلم، گل
کلم و هویج دیده می شود. البته شیر و لبنیات منبع غنی تری از کلسیم هستند.
پنیر محافظ دندان ها در مقابل پوسیدگی
تحقیقات
نشان داده است که پنیر می تواند دندان ها را در مقابل پوسیدگی حفظ کند.
پنیر و بطورکلی لبنیات، منبع خوب کلسیم، فسفر و پروتئین هستند و مانع از
اسیدی شدن حفره ی دهانی پس از صرف غذا می شود. همچنین کلسیم، فسفر و
پروتئین از مینای دندان محافظت می کنند. پس از صرف محصولات لبنی، میزان
کلسیم و فسفر بزاق افزایش می یابد. همچنین حدس زده می شود که پنیر خاصیت
ضدمیکروبی در حفره ی دهان دارد.
چه کسانی باید در مصرف پنیر احتیاط کنند؟
همان
طور که می دانیم، برخی از داروها در صورتی که همراه با برخی مواد غذایی
مصرف شوند، واکنش های نامطلوبی ایجاد می کنند. در این صورت باید برخی از
مواد غذایی از رژیم غذایی حذف شوند.
برخی
از افراد که به افسردگی مبتلا هستند، تحت درمان با داروهایی مثل
ایزوکربوکسازید، فنلزین، ترانیل سیپرومین قرار می گیرند. همچنین آنتی
بیوتیک فورازولیدون، داروی ضد سرطان پروکاربازین و داروی ضد سل ایزونیارید
همگی جزو داروهای مهارکننده ی آنزیم مونوامین اکسیداز محسوب می شوند. پنیر
ماده ی غذایی غنی از تیرامین است که در این افراد به علت مصرف داروهای فوق
تجزیه نخواهند شد و عوارض شدیدی مثل تنگ شدن عروق و افزایش فشارخون، افزایش
ضربان قلب و نامنظمی ضربان قلب و در موارد شدیدتر خونریزی داخل جمجمه یی و
حتی مرگ را به دنبال خواهد داشت. این افراد باید از مصرف انواع پنیرها، به
ویژه پنیرهای کهنه و رسیده و سخت، همچنین سوسیس و کالباس، غذاهای تخمیری
مثل ماء الشعیر، کنسروهای گوشتی، شکلات و کاکائو، باقلا، بادام زمینی و
ترشی ها خودداری کنند. مصرف پنیر خامه یی، نوشیدنی های کولا و قهوه نیز
باید با احتیاط صورت گیرد.
افرادی
که به سردردهای میگرنی مبتلا هستند نیز باید بسیاری از غذاهای ذکر شده در
بالا، از جمله غذاهای حاوی تیرامین مثل پنیر را از برنامه ی غذایی خود حذف
کنند.
در
فرآیند تولید پنیر از کازئین که پروتئین شیر است، کازومورفین و اوپیات
تولید می شود. این مواد شبه مخدرند. البته جای نگرانی نیست. مواد شبه مخدر
در خیلی از مواد غذایی در میزان کم وجود دارند. خاصیت آرام بخشی خیلی از
مواد غذایی بطور مثال دم کرده ی گل گاو زبان وابسته به وجود همین مواد است.
ولی مقدار این مواد خیلی کم است و در حالت طبیعی اعتیاد ایجاد نمی کند.
لیکن در برخی اختلالات رفتاری، در کودکان بیش فعال و نیز افراد مبتلا به
توهم زایی باید مصرف پنیر و این نوع مواد غذایی محدود شود.
در گیلاس کاروتین، ویتامین B1، B2و B3 و ویتامین C وجود دارد که ایده‌آل کودکان است. این در ساختمان استخوان، دندان، سیستم عصبی و خون سازی بسیار موثر بوده که وجود سیلیس عامل هوشیاری است.
خبرگزاری برنا: در گیلاس کاروتین، ویتامین B1، B2و B3 و ویتامین C وجود دارد که ایده‌آل کودکان است. این در ساختمان استخوان، دندان، سیستم عصبی و خون سازی بسیار موثر بوده که وجود سیلیس عامل هوشیاری است.
بیش از 1000 رقم درخت گیلاس به رنگ‌های زرد کهربایی مانند گیلاس اصفهان، صورتی، قرمز و سیاهرنگ در سایر شهرهای ایران وجود دارد؛ به طوری که شکوفه گیلاس از قدیم تولد دیگر طبیعت و عامل امید و آرمان زندگی می‌پنداشتند. معمولا رقم‌های تیره رنگ از نظر محتوای غذایی غنی‌ترند؛ زیرا بیشتر پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و اسید سیلیسیک دارند.
در گیلاس کاروتین، ویتامین B1، B2و B3 و ویتامین C وجود دارد که ایده‌آل کودکان است. این در ساختمان استخوان، دندان، سیستم عصبی و خونسازی بسیار موثر بوده که وجود سیلیس عامل هوشیاری است.
گیلاس به صورت مربا، مارمالاد، انواع شربت‌ها، تازه‌خوری، همراه بستنی و غیره مصرف دارد. 1.5 کیلوگرم گیلاس در روز ضد شدیدترین یبوست‌هاست.
برای افراد نقرسی به علت رفع اسید اوریک بسیار موثر است. برای کل دستگاه گوارش، غدد گوارشی، به ویژه غده پانکراس، قلب و عروق و گردش خون، کبد و کلیه‌ها عالی است.
آب گیلاس تب برقوی است. بهترین مصرف گیلاس تازه‌خوری اس
با غذا ماست بخوریم یا ترشی؟
شور و ترشی
انواع شور و ترشی جزو خوراکی‌های طعم‌دهنده و اشتهاآور محسوب می‌شوند. با این حساب، افراد سالمی که کمی بدغذا هستند و اشتهای چندانی به خوردن ندارند، می‌توانند با همراه کردن انواع ترشی‌ها و شورها با غذاهای اصلی خود، اشتهایشان را تحریک کنند و غذای بیشتری بخورند. البته، این توصیه بیشتر برای افراد لاغر و کم‌غذا مطرح می‌شود و به‌طور حتم، افراد چاق با قرار دادن شور و ترشی در کنار بشقاب اصلی غذای خود، پرخوری بیشتری خواهند کرد و به‌طور حتم، مشکل چاقی و اضافه‌وزنشان هم تشدید خواهد شد. از طرف دیگر، شورها حاوی نمک بالایی هستند و مصرفشان به افراد مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی و برخی از بیماران کلیوی و آنهایی که پزشک معالجشان برایشان محدودیت‌هایی در مصرف نمک در نظر گرفته است هم توصیه نمی‌شود. ضمن اینکه پیشنهاد مصرف ترشی همراه غذا هم برای افراد مبتلا به زخم‌های گوارشی چندان مطرح نیست چون احتمال تشدید بیماری با مصرف ترشی‌های حاوی سرکه یا آبغوره برای چنین بیمارانی، وجود خواهد داشت. هرگز فراموش نکنید حتی افراد سالم هم باید حجم مناسب و متعادلی از شوروترشی را با وعده‌های غذایی خود مصرف کنند. این حجم متعادل می‌تواند برابر با حدود 2 تا 3 قاشق مرباخوری باشد. زیاده‌روی در مصرف شورها باعث وارد شدن حجم بالایی از نمک به بدن و کم‌آبی بدن می‌شود.
ماست
ماست‌ها انواع مختلفی دارند؛ از ماست‌های ساده گرفته تا انواع طعم‌دار آنها یا ماست و موسیر و ماست و خیار که طرفداران زیادی هم بین ما ایرانی‌ها دارد. ماست، منبع خوبی برای دریافت کلسیم و پروتئین است و خیار هم یک صیفی کم‌کالری و سرشار از آب محسوب می‌شود. به این ترتیب، همراه کردن ظرف کوچکی از ماست و خیار با غذاهای اصلی، مشکلی ایجاد نخواهد کرد. افرادی که مبتلا به چاقی و اضافه‌وزن هستند، می‌توانند سالاد یا ماست و خیار خود را به‌جای همراه غذا، قبل از غذا مصرف کنند. این کار باعث پرشدن حجمی از معده می‌شود و از آنجا که یکی از واکنش‌های سیری، پرشدن حجم معده است، بنابراین اشتهای این افراد برای صرف وعده اصلی غذایی کاهش پیدا می‌کند و آنها غذای کمتری می‌خورند. البته، بهتر است این را هم بدانید که انواع ماست‌ها مانند سایر لبنیات، حاوی پروتئین‌های خاصی هستند که روی جذب آهن موجود در گوشت‌ها تاثیر منفی می‌گذارند. این نوع پروتئین‌ها حتی در جذب آهن «هِم»، اختلال ایجاد می‌کنند. از این‌رو، افراد مبتلا به کم‌خونی، خانم‌ها و دخترخانم‌ها می‌توانند ماست یا ماست‌وخیار خود را با فاصله‌ای از غذای اصلی خود میل کنند و این خوراکی را درست، همراه با غذا نخورند.
سبزی و سالاد
یکی دیگر از کناربشقابی‌های پرطرفدار در ایران، سالاد شیرازی است. شما می‌توانید برای بالا بردن ارزش تغذیه‌ای سالاد شیرازی و وعده اصلی غذایی خود، مقداری آبلیمو، آبغوره یا آب‌نارنج تازه به این سالاد سنتی اضافه کنید. ویتامین C فراوان موجود در لیمو، غوره و نارنج، به جذب بهتر عناصر دوظرفیتی موجود در غذا مانند آهن، کمک می‌کند. با این حساب، افراد سالم می‌توانند غذاهای حاوی گوشت را با سالاد شیرازی میل کنند. نکته مهمی که در مورد این سالاد وجود دارد، این است که با چاشنی‌های ترش طعم‌دار می‌شود و مصرف آن می‌تواند برای افراد مبتلا به مشکل‌های گوارشی مانند زخم یا التهاب معده، مشکل‌ساز بشود. از طرف دیگر، به افراد مبتلا به ناراحتی‌های گوارشی توصیه می‌شود رژیم غذایی کم‌فیبر هم داشته باشند. با این حساب، مصرف انواع سالاد (سالاد کاهو یا سالاد صیفی‌ها)، ماست و خیار و حتی سبزی خوردن باید برای آنها با محدودیت‌هایی همراه باشد. متاسفانه برخی افراد عادت به مصرف سالاد کاهو یا حتی سالاد شیرازی با سس مایونز فراوان دارند. این عادت اشتباه می‌تواند به‌مرور زمان، باعث ابتلا به اضافه‌وزن و چاقی یا بالارفتن چربی خون بشود. افرادی که مشکل گوارشی یا اضافه‌وزن ندارند، می‌توانند سالاد کاهو را با مقداری آبلیمو یا آب نارنج تازه و مقدار کمی روغن زیتون یا کنجد، طعم‌دار کنند.
نظر طب سنتی درباره مصرف سالاد با غذا
دکتر رسول چوپانی، متخصص طب سنتی و عضو هیات‌علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی در دومین سمینار تخصصی طب سنتی در زمینه اصلاح سبک زندگی، تاکید کرد که تداخل‌های غذایی باعث ایجاد اختلال در دستگاه گوارشی و سوءهضم می‌شوند: «براساس مطالعه‌های انجام شده در طب سنتی یکی از بدترین عادت‌های خوراکی این است که چند غذای مختلف از نظر رنگ، طعم و کیفیت را در یک نوبت غذایی مصرف کنیم.» براساس این گفته، بهتر است که مصرف انواع سالاد همراه غذای اصلی تاحد ممکن محدود و مصرف سالادها به کمی قبل یا بعد از صرف غذای اصلی، موکول بشود. دکتر چوپانی به این نکته هم اشاره کرد که مصرف یکی، دو بار سالاد همراه غذا، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما استمرار این عادت، می‌تواند مشکلات گوارشی مختلفی را در درازمدت برای افراد به وجود بیاورد. وی تاکید داشت که دو غذای سرد، گرم، لزج، نفاخ و قابض نباید همزمان باهم مصرف شوند. به عقیده این متخصص طب سنتی، تداخل غذاها با یکدیگر باعث هضم ناقص، ایجاد اختلال در هضم و در نهایت اثرهای سوء بر دستگاه گوارش می‌شود. از این‌رو، باید با مدیریت در مصرف غذا، شرایط ابتلا به ناراحتی‌های گوارشی و عوارض ناشی از آن را برای خودمان ایجاد نکنیم.
