هرجا از واژه ” سیلیکون ولی ” نام برده میشود، پیشرفت تکنولوژی و توسعه اقتصادی به ذهن متبادر میگردد. همه مدیران دولتی در هر جایی از جهان که باشند دوست دارند ” سیلیکون ولی بعدی ” باشند. کار به جایی رسیده است که خیلی از کشورها حتی از این واژه در نام گذاری مکانهای مختلف استفاده میکنند. برای مثال شهر نایروبی در کنیا به سیلیکون ساوانا معروف است . در اسکاتلند منطقه ای به نام سیلیکون گلن نام گذاری شده است . حتی شهر داواو در فیلیپین هم خودش را خلیج سیلیکون مینامد !
اما در جهان شهرهای بسیار کمیهستند که اندکی به محیط استارتاپی (Startup)، منابع تامین سرمایه و نوآوری محض سیلیکون ولی نزدیک شده اند. در این مطلب ساختنی به بررسی این شهرها و نگاهی کلی به وضعیت آنها در صنعت فناوریهای پیشرفتع میپردازیم :
قبل از این که این شهرهای تکنولوژی را با سیلیکون ولی مقایسه کنیم ، ابتدا باید نگاهی منتقدانه به خود سیلیکون ولی داشته باشیم.
سیلیکون ولی جایی است که اولین ریز پردازنده تاریخ در آن توسعه داده شد و به تولید انبوه رسید . این شهر خانه صدها شرکت تولید سخت افزار و صدها هزار مهندس درجه اول جهان است . پایه گذاری پارک صنعتی استفورد (که حالا پارک تحقیقات استنفورد نام دارد) در سال ۱۹۵۳ و در حوزه تحقیقات فناوری،توسعه و سرمایه گذاری، کلید خورد. از لحاظ مالی سیلیکون ولی مکان برخی از بزرگ ترین غولهای سرمایه گذاری است که در روی این کره خاکی وجود داشته اند.
مهندسان و سرمایه گذاران از همه جای کره زمین به سیلیکون ولی میآیند . این شهر بدون شک تنها و مهم ترین مرکز توسعه و طراحی سخت افزار روی زمین است !
شنزن سالها به عنوان سیلیکون ولی چینی شناخته شده است . این شهر در شمال هنگ کنگ قرار دارد و ارتباطی مستقیم با توسعه اقتصاد بین المللی داشته است . شتاب دهنده HAX که در شنزن مستقر است مخصوصا روی تامین سرمایه اولیه استارتاپهای سخت افزاری فعالیت میکند.
خیلیها باور دارند که قوی ترین مرکز فناوری چین در واقع در Zhongguancun قرار دارد که شهرکی است در بیرون پکن، پایتخت کشور چین . اما به هر حال این شهر در حال حاضر پذیرای این حجم از تولید کنندگان ، سرمایه گذاران و مراکز آموزشی نیست. البته ممکن است این شهر هم به زودی به شهرت شنزن برسد. مخصوصا این که در خود چین این شهر است که به عنوان سیلیکون ولی چینی معروف شده است . اما فعلا در عمل این شهر شنزن است که در سطح بین المللی به عنوان سیلیکون ولی چینی معروف است .
اقتصاد بر پایه فناوری شهر بنگلور به سه دسته کلی تقسیم شده است : پارکهای فناوریهای نرم افزار ، پارک بین المللی فناوری و شهر الکترونیک . روی هم رفته ، این سه شاخه مسئول حدود یک سوم صادرات محصولات صنعت فناوری اطلاعات از هند هستند.
بنگلور نسبت به بقیه رقبا در تبدیل شدن به سیلیکون ولی بعدی تازه کار تر است. حدود ده سال پیش بود که روزنامه نیویورک تایمز این سوال را پرسید که “آیا سیلیکون ولی بعدی در حال شکل گیری در بنگلور هند است ؟”
از آنجایی که این شهر تعداد زیادی از شرکتهای فناوری جوان را در زمانی کم به خود جلب کرده است ، بنگلور برخی اوقات از محدودیتهای زیر ساختی شهر رنج میبرد. مثلا محدودیتهایی در شبکه برق رسانی ! این مشکلات تا زمانی که دولت هند سرمایه گذاری قابل توجهی روی زیر ساختهای شهر بنگلور نکند ادامه خواهند یافت .
یکی از نکات مثبت شهر بنگلور شهرت آن به قلعه دانشگاههاست . این خصوصیت شبیه نقش دانشگاه استنفورد در ساخت سیلیکون ولی است . در کل ، در این شهر مهندسی پیدا نمیکنید که محروم از فرصتهای آموزش بسیار خوب باشد.
یکی از جدید ترین مکانهایی که در هند در حال تعقیب بنگلور برای کسب عنوان سیلیکون ولی هند است ، کریدور دانس پونا-بمبئی است که در حال حاضر سالانه ۶ میلیارد دلار صادرات محصولات فناوری اطلاعات دارد.
کمپیناس یک شهر کوچک در ۶۰ کیلومتری سائو پائولو ،پایتخت برزیل است . یک منطقه مورد توجه در توسعه سخت افزار ! شهر کمپیناس در میان رشتههای صنعتنی مختلف موجود ، در رشتههای به خصوصی مانند فیبرهای نوری ، فناوریهای زیست پزشکی ، تراشهها و مدارهای مجتمع بیشتر فعالیت میکند.
کمپیناس که در ابتدا یک منطقه حاشیه شهر با فعالیت کشاورزی بود ، در ۵۰ سال گذشته حدود هشت پارک فناوری را توسعه داده است که از میان آنها میتوان شهر تکنولوژی و پارک تکنولوژی کمپیناس را نام برد.
مانند بنگلور ، کمپیناس هم در کنارش آموزش را فراموش نکرده است. دانشگاههای UNICAMP و UEDC به دلیل دورههای مهندسی با کیفیت بالایشان مشهور هستند.
یکی از رقبای کمپیناس برای دریافت نام سیلیکون ولی برزیل ، شهر فلورینو پولیس در سائو کارلوس است . هر دو این شهرها در ایالت سائو پائولو واقع شده اند که این ایالت کشور برزیل را نمونه ای از شکوفاییی در توسعه فناوریهای نو کرده است . شاید در آینده سائو پائولو تبدیل به یکهاب فناوری اجتماعی شود – این موضوع ممکن است باعث شود این ایالت به شکلی یک سیلیکون ولی موازی در برزیل باشد.
شهر اسکولکوو نمونه ای از یک برنامه ریزی دقیق برای ساخت مرکز تکنولوژی است . در سال ۲۰۱۰ دولت روسیه اعلام کرد که که در صدد است یک پارک فناوری بزرگ در حومه شهر اسکولکوو بسازد. همان طور که حتما متوجه شدید ، جمعیت این شهر در طول این زمان به سرعت رشد کرده است. این به این دلیل است که دولت روسیه این شهر را به دلیل زمین آن و نه به دلیل ویژگیهای جمعیتی یا زیر ساختهای موجودش برگزیده است .
جدای از برخی از مشکلات روسیه با همسایگانش و مشکلاتی که امروز گریبان گیر اقتصاد روسیه است ، شهر اسکولکوو هنوز هم پیشرفتهای قابل توجهی در زمینههای تکنولوژی انجام میدهد. مخصوصا در زمینههایی مانند بیو فناوریها .